Mediation: ontdek hoe zelfbeschikking, vrijwilligheid en vertrouwelijkheid de sleutel zijn tot een succesvolle conflictoplossing.
Mediation, het is een begrip dat steeds vaker wordt genoemd in de wereld van conflicten en juridische problemen. Maar wat is mediation precies en hoe werkt het? In dit artikel ga ik dieper in op de drie belangrijkste kenmerken die mediation onderscheiden van andere vormen van conflictoplossing, zoals rechtspraak of arbitrage: zelfbeschikking, vrijwilligheid en vertrouwelijkheid.
In tegenstelling tot traditionele juridische procedures, waarbij een derde partij (zoals een rechter of arbiter) de beslissing neemt over hoe een conflict opgelost moet worden, stelt mediation de betrokken partijen in staat om samen te werken en een oplossing te vinden die voor iedereen werkt. Dit gebeurt onder begeleiding van een neutrale derde, de mediator, die het gesprek tussen partijen begeleidt en er voor zorgt dat iedereen gehoord wordt.
Zelfbeschikking mediation
Bij mediation is zelfbeschikking van partijen onmisbaar. In tegenstelling tot bijvoorbeeld rechtspraak, waarbij een rechter de uitspraak doet, hebben partijen in mediation de regie over de uitkomst. Dit betekent dat ze zelf kunnen bepalen welke onderwerpen besproken worden, welke informatie wordt uitgewisseld en welke oplossing voor hen acceptabel is. Hierdoor hebben de partijen meer invloed op het eindresultaat en is de kans groter dat ze zich aan de afspraken zullen houden.
Vrijwilligheid mediation
Mediation is een vrijwillig proces. Beide partijen moeten bereid zijn om aan de mediation deel te nemen. Vrijwilligheid betekent overigens niet vrijblijvend. Partijen hebben bij mediation namelijk een inspanningsverplichting. Dit houdt in dat ze zich actief dienen in te zetten om tot een oplossing te komen. Vrijwilligheid hangt ook samen met de mogelijkheid om de mediation op ieder moment te beëindigen. Dit geldt voor alle betrokkenen, dus ook voor de mediator.
Vertrouwelijkheid mediation
Een ander belangrijk kenmerk van mediation is vertrouwelijkheid. Alles wat tijdens de mediation mondeling of schriftelijk wordt besproken blijft tussen partijen en de mediator. Om geheimhouding te waarborgen zullen alle betrokkenen, dus ook de mediator, een geheimhoudingsverklaring tekenen. Deze is opgenomen in de mediationovereenkomst.
Door ondertekeningen van de geheimhoudingsverklaring verklaren partijen dat ze geen mededelingen zullen doen over wat er tijdens de mediation is besproken. Als er derden betrokken zijn bij de mediation, zoals een advocaat, accountant of fiscalist, dan zullen ze ook een geheimhoudingsverklaring moeten ondertekenen. Deze geheimhoudingsplicht geldt ook na afloop van de mediation.
Wat valt er wel en wat valt er niet onder geheimhouding bij mediation?
Alles wat mondeling en schriftelijk wordt besproken tussen partijen en de mediator is in beginsel vertrouwelijk, tenzij beide partijen goedkeuring gegeven specifieke informatie te delen met derde. De verplichting tot geheimhouding geldt NIET voor zover deze onafhankelijk van de mediation al over deze informatie beschikte of had kunnen beschikken. Hierbij kan bijvoorbeeld gedacht worden aan de WOZ-waarde van een koopwoning. Kortom, nieuwe informatie die tijdens de mediation boven water komt, is vertrouwelijk en mag niet zonder toestemming van de andere partij worden gebruikt.
Wat als een van de partijen zich later wil beroepen op informatie of stukken die onder de geheimhoudingsplicht vallen?
In dat geval zal deze partij toestemming moeten vragen aan de andere partij om deze te kunnen gebruiken. Informatie die verkregen wordt binnen de mediation kan dus niet zomaar gebruikt worden, tenzij de informatie al bekend was voordat de mediation begon.
